Memlûkler Döneminde Mekke Emirleri

Kuruluşu Kâbe’nin inşasıyla eş zamanlı olan ve Kur’an-ı Kerîm’in nâzil olduğu Mekke, Allah’ın Müslümanlar üzerine farz kıldığı namazın kıblesi ve hac ibadetinin yerine getirildiği, Müslümanlar nezdinde dünyadaki en kutsal şehridir. Mekke’nin Müslümanlar indindeki kutsallığına binaen, kurulan her İslam devleti bu şehirde hâkimiyet tesis etmeyi kendileri için bir itibar ve iftihar vesilesi olarak görmüşlerdir. 969 senesine kadar Emevîler ve ardından Abbâsîler tarafından merkezden gönderilen valiler vasıtasıyla yönetilen Mekke, bu tarihten itibaren Hz. Peygamber’in torunu Hz. Hasan’ın soyundan gelen Ca’fer b. Muhammed tarafından ilk defa kurulan Mekke Emirliği’nin yöneticilerinin hâkimiyetine girmiş ve bundan sonra şerîfler tarafından yönetilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada Mısır’da kurulduktan kısa bir süre sonra Mekke’yi hakimiyetleri altına alan ve bu sayede sultanları hâdimü’l-Haremeyn unvanına nâil olan Memlûkler (1250-1517) döneminde Mekke emirlerinin siyasi faaliyetleri, emîrlik mücadeleleri ve Memlûk Devleti sultanları ile olan münasebetleri ele alınmaktadır.